ပင္လယ္ထဲမွ ဘ၀မ်ား (၀ါးတန္းေလွ).....

ပင္လယ္ထဲ မွ ဘ၀မ်ား (၀ါးတန္းေလွ) . . . .

ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းသည္ ထုိင္းနုိင္ငံ၏ အဓိကစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္သကဲ့သို႔ ထုိလုပ္ငန္း တြင္အဓိက လုပ္ကုိင္ေနေသာ လုပ္သားအမ်ားစုမွာလည္း ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ား ျဖစ္ၾကပါ သည္။ ၾကမ္းတမ္းခက္ခဲသည့္ လုပ္ငန္းတစ္ခု ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ အႏၲရာယ္အလြန္မ်ားေသာ လုပ္ငန္းလည္းျဖစ္ပါသည္။

ငါးဖမ္းေလွအမ်ိဳးအစား အမ်ားအျပား ရွိသည့္အနက္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား အမ်ားဆုံး လုပ္ကုိင္ၾကေသာ ေလွအမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ ၎တုိ႔အေခၚ ၀ါးတန္းေလွႏွင့္ ၀ါးလက္ေလွ ႏွစ္မ်ိဳးသာ ျဖစ္ပါသည္။

၀ါးတန္းေလွ ဆုိသည္မွာ ပင္လယ္ထဲသုိ႕ တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ ပုံမွန္ ထြက္ၿပီး ငါးဖမ္းေသာ ေလွမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေလွအရြယ္အစားေပၚတြင္ မူတည္ၿပီး ငါးဖမ္းေလွ တစ္စီးလွ်င္ အလုပ္သမားအင္အား သုံးဆယ္မွ ငါးဆယ္၊ ေျခာက္ဆယ္ အထိ ရွိၾက သည္။ ငါးဖမ္းမည့္ေနရာ ပင္လယ္ထဲသုိ႔ ေန႔လည္ပုိင္းမွ စတင္ထြက္ခြါကာ ညပုိင္း တစ္ခ်ဳိ႕ ရွစ္နာရီ၊ တစ္ခ်ဳိ႕ ဆယ္နာရီ တစ္ခ်ဳိ႕ ဆယ့္တစ္နာရီမွ စတင္ၿပီး ငါးဖမ္းျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ၾကသည္။

၀ါးတန္းေလွမ်ားသည္ ငါးဖမ္းျခင္းကုိ စတင္ေဆာင္ရြက္ရာ၌ ပထမဦးဆုံး အေနျဖင့္ မိမိႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ မီးထြန္းေလွရွိရာသုိ႔ စတင္ၿပီး ဦးတည္ေမာင္းႏွင္ သြားရသည္။ မီးထြန္းေလွ ဆုိသည္မွာ စက္ေလွအေသးစား တစ္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး အင္အားေကာင္းသည့္ မာက်ဴရီမီးလုံးမ်ားကုိ တပ္ဆင္ထားကာ ပင္လယ္ထဲတြင္ ၿငိမ္သက္စြာ ရပ္တန္႕၍ မိမိႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ ၀ါးတန္းငါးဖမ္းေလွ လာေရာက္ၿပီး ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ ပင္လယ္ထဲသုိ႔ ၀ုိင္းပတ္ၿပီး ခ်ေပးသည္အထိ ေစာင့္ဆုိင္းရသည္။ ၎သည္ ပုံမွန္အားျဖင့္ မီးအလင္းေရာင္ကုိ အသုံးခ်ကာ ပင္လယ္ထဲရွိ ငါးမ်ားကုိ ေခၚယူစုေဆာင္းထားသည့္ ပုံစံတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။

၀ါးတန္းေလွအေနျဖင့္ မိမိႏွင့္သက္ဆုိင္သည့္ မီးထြန္းေလွရွိရာသုိ႕ ဦးတည္ ခုတ္ေမာင္းၿပီး မီးထြန္းေလွကုိ ေတြ႕သည့္အခါ ၎မီးထြန္းေလွကုိ အလယ္တြင္ ထား၍ ၀ါးတန္းေလွတြင္ ပါရွိသည့္ ငါးဖမ္းပုိက္ႀကီးျဖင့္ လွည့္ပတ္၀ိုင္းပတ္ၿပီး ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ ပင္လယ္ထဲသုိ႕ ပစ္ခ်ၿပီးေနာက္ ၎ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ လူအင္အားျဖင့္ ပင္လယ္ထဲမွ ငါးဖမ္းေလွေပၚသုိ႔ ျပန္လည္ဆြဲတင္ၿပီး ပုိက္အတြင္းသုိ႔ ေရာက္ရွိေန ေသာ ငါးမ်ားကုိ ဖမ္းယူျခင္းျဖစ္သည္။

၀ါးတန္းေလွ အေနျဖင့္ ငါးဖမ္းျခင္းလုပ္ငန္း တစ္ႀကိမ္လုပ္တုိင္း အလုပ္ခ်ိန္ ၁နာရီခြဲ မွ ၂ နာရီထိ ၾကာျမင့္တတ္သည္။ ျမန္မာ့ ေရလုပ္သားမ်ားအေခၚ တစ္စူး (တစ္ႀကိမ္) ဟု ေခၚသည္။ တစ္ညလွ်င္ သုံးစူး(သုံးႀကိမ္) မွ ငါးစူး(ငါးႀကိမ္) အထိ ငါးဖမ္း ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ သည္။ ေလွပုိင္ရွင္မ်ား အေနျဖင့္ သူတုိ႔၏ သတ္မွတ္ခ်က္ ျပည့္၀သည့္အထိ ငါးဖမ္းယူျခင္းျဖစ္ သည္။ အႀကိမ္အေရအတြက္ မ်ားေလေလ အလုပ္သမားမ်ား ပင္ပန္းေလျဖစ္သည္။ ေလွတစ္စီး လွ်င္ ထုိင္းလူမ်ိဳး အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ ငါးေယာက္မွ ဆယ္ေယာက္ထိ ပါရွိတတ္ၿပီး က်န္ရွိသည့္ အလုပ္သမားမ်ားမွာ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ တစ္ေန႕လွ်င္ ပ်မ္းမွ်အလုပ္ခ်ိန္ တစ္ဆယ့္ ရွစ္နာရီ မွ နာရီ ႏွစ္ဆယ္ထိ အလုပ္လုပ္ကုိင္ၾကရသည္။ တစ္ရက္တာ အလုပ္ခ်ိန္မွာ ဥပမာအားျဖင့္ ညေန ငါးနာရီ တြင္ စတင္ထြက္ခြာေသာ ေလွတစ္စီး အေနျဖင့္ ငါးဖမ္းမည့္ေနရာသုိ႔ ညေန ဆယ္နာရီ၀န္းက်င္ တြင္ေရာက္ရွိၿပီး ငါးဖမ္းျခင္းလုပ္ငန္း စတင္ေဆာင္ရြက္ပါက ၎ေလွတြင္ ပါရွိသည့္ အလုပ္သမား မ်ား၏ အားလပ္ခ်ိန္ႏွင့္ အိပ္ခ်ိန္ စုစုေပါင္းမွာ ငါးနာရီသာရိွသည္။ ငါးစတင္ဖမ္းဆီးသည့္ အခ်ိန္မွ စ၍ တစ္ညလုံး ငါးဖမ္းျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အႀကိမ္ႀကိမ္ လုပ္ေဆာင္ကာ မနက္မုိးလင္း သည့္ အခ်ိန္မွသာ ပင္လယ္ထဲမွ ငါးဂုိေဒါင္မ်ားရွိရာ ေလွဆိပ္သုိ႕ ျပန္လည္ ခုတ္ေမာင္းလာျခင္းျဖစ္သည္။ ငါးဂုိေဒါင္သုိ႔ ျပန္လာသည့္ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ငါးအမ်ိဳး အစား ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ ေဆးေၾကာၿပီး သန္႔စင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရၿပီး ငါးဂုိေဒါင္သုိ႔ ေရာက္ရွိသည့္အခါ ငါးတင္ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ကာ ညေန ေလးနာရီ သုိ႔မဟုတ္ ငါးနာရီေလာက္တြင္ ငါးတင္ျခင္းအလုပ္ ၿပီးစီးသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ငါးဖမ္းေလွအတြက္ လုိအပ္သည့္ ဆီ၊ ေရ ၊ ေရခဲ မ်ားကုိ ျပန္လည္ျဖည့္ဆည့္ၿပီး ပင္လယ္ထဲသုိ႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာၾကသည္။ အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ အိပ္ခ်ိန္ႏွင့္ အနားယူရသည့္အခ်ိန္မွာ ငါးဂုိေဒါင္ေလွဆိပ္မွ ပင္လယ္ထဲရွိ မီးထြန္းေလွ ရွိရာသုိ႔ ျပန္လည္ခုတ္ေမာင္းသည့္ ၾကားၾကာခ်ိန္သာ ျဖစ္သည္။

“ ကြ်န္ေတာ္က ပုိက္သီးကူးတဲ့ အလုပ္လုပ္တယ္။ ေလွထြက္စရိတ္ ႏွစ္ေထာင့္ ငါးရာ ရတယ္။ ပင္လယ္ထဲဆင္းၿပီး တစ္ညလုံးနီးပါး ေရကူးေနရတာ ဆုိေတာ့ ပင္ပန္းတာကုိ ခံနုိင္ရည္ရွိရသလုိ အေအးဒဏ္ကုိလည္း ခံနုိင္ရတယ္။ ပုိက္ႀကီး ထဲမွာ ေႁမြႀကီးေတြႏွင့္ ေတြ႕မွာ ကို ကြၽန္ေတာ္ အေၾကာက္ဆံုးပဲ။ မီးထြန္းေလွနား ကပ္တဲ့အခ်ိန္က်ရင္လည္း အရမ္းသတိထားရ တယ္။” ေလွအလုပ္သမားျဖစ္သူ ထား၀ယ္အမ်ိဳးသားေလး ေမာင္သားကန္းမွ ေျပာဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။ ေမာင္သားကန္း မွာ အသက္တစ္ဆယ့္ေလးႏွစ္သာ ရွိေသးသည့္ ကေလးအလုပ္သမား တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ေမာင္သားကန္းမွ သူ၏အေတြ႕ အၾကံဳကုိ ေျပာဆုိရာမွာ…

“၀ါးတန္း ငါးဖမ္းေလွတုိင္းမွာ ဒီပုိက္သီးကူးတဲ့ အလုပ္ကုိလုပ္တဲ့ အလုပ္ သမားေတြအားလုံးဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လုိ ကေလးေတြပဲ။ ေလွတစ္စီးဆုိရင္ ကေလး အနည္းဆုံး ႏွစ္ေယာက္ကေန ေလး၊ ငါးေယာက္ထိ ပါရွိတယ္။ အသက္တစ္ဆယ့္ ႏွစ္ႏွစ္ႏွင့္ တစ္ဆယ့္ငါးႏွစ္ၾကားအရြယ္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လုိေပါ့” ဟု သားကန္းမွ ေျပာဆုိသည္။

ပုိက္သီးကူးအလုပ္ ဆုိသည္မွာ ၀ါးတန္းငါးဖမ္းေလွ အေနျဖင့္ မီးထြန္းေလွကုိ အလယ္ဗဟုိတြင္ထားၿပီး ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ ပင္လယ္ထဲသုိ႔ ပစ္ခ်ၿပီးေနာက္ အလုပ္ သမားအင္အားျဖင့္ ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ ၀ါးတန္းေလွေပၚသုိ႔ ျပန္လည္ဆြဲတင္သည့္အခါ ပုိက္ကြန္၏အေပၚပုိင္း ေရေပၚ တြင္ေပၚေနေသာ ေဖာ့သီး(ပုိက္သီး) မ်ားကုိ ႏွစ္ဆယ့္ ငါးေပ၊ ေပသုံးဆယ္ အကြာအေ၀းလွ်င္ တစ္ႀကိမ္ ပင္လယ္ထဲရွိ ေဖာ့သီး(ပုိက္သီး)ကုိ ေရထဲသုိ႕ကူးခတ္ၿပီး ႀကိဳးျဖင့္ ခ်ည္ေပးကာ ေလွေပၚတြင္ရွိေသာ အလုပ္သမားမ်ားက ငါးဖမ္းပုိက္ကုိ ေလွေပၚသုိ႔ ဆြဲယူရန္ အဆင့္သင့္ျဖစ္ ေအာင္ေဖာ့သီး(ပုိက္သီး) ကုိ ႀကိဳးခ်ည္ေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။

ေလွထြက္စရိတ္ ဆုိသည္မွာလည္း လစာေပးျခင္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး ငါးဖမ္းေလွ အလုပ္သမားမ်ားကုိ ႀကိဳတင္ေငြေပးေဆာင္ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ ပုိက္သီးကူး ကေလး အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ သာမန္အလုပ္၀င္လာခါစ အလုပ္သမားသစ္မ်ားအေနျဖင့္ တစ္လ၏ လုပ္အားခမွာ ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာထက္ မပုိေပ။ ၀ါရင့္အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ငါးဖမ္းေလွလုပ္ငန္း တစ္ခုလုံးကုိ အလုပ္ကြ်မ္းက်င္စြာျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ နုိင္သည့္ အလုပ္သမားမ်ားမွသာ ျမန္မာ့ အလုပ္သမားမ်ား အေခၚ ပုိဇန္ (ငါးဖမ္း၍ ရလာသည့္ ေငြေၾကးကုိ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ၿပီး ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ ေပးေသာစနစ္) ကုိ ရရွိ ၾကသည္။ ဤစနစ္ျဖင့္ ရရွိသည့္ အလုပ္သမားမ်ားမွာ အေတြ႕အၾကံဳရွိၿပီး အလုပ္သက္တမ္း ၾကာရွည္ေသာ အလုပ္သမားမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ထုိင္းဘတ္ေငြ ခုႏွစ္ေထာင္ႏွင့္ တစ္ေသာင္းၾကားတြင္ ရရိွၾကေသာ္လည္း ဘတ္ေငြတစ္ေသာင္း ေလာက္ရရွိေသာ အလုပ္သမားမ်ားမွာ ေလွတစ္စီးလွ်င္ တစ္ေယာက္ သုိ႔မဟုတ္ ႏွစ္ေယာက္ ထက္ပုိ၍မရွိၾကေပ။ ၎အလုပ္သမားမ်ားကုိ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား အေခၚ ေရရွဴး (ေလွအလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္) ဟု ေခၚသည္။

၀ါးတန္းငါးဖမ္းေလွပုိင္ရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ပုိက္သီးကူးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကေလး အလုပ္သမားမ်ားကုိ အသုံးျပဳရျခင္းမွာလည္း ကေလးငယ္မ်ား အေနျဖင့္ ပင္လယ္ထဲတြင္ ေပါ့ပါးစြာ ေရကူးခတ္နိုင္ျခင္း၊ တစ္ခ်ဳိ႕ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္သည့္ အေျခအေန မ်ားကုိ အကဲမခတ္တတ္၊ မသိရွိနုိင္သည့္ အတြက္ လုပ္ငန္းအဆင္ေျပေရးအတြက္ သာ အေရးထားၿပီး အလုပ္ခုိင္းေစျခင္း ျဖစ္သည္။ မီးထြန္းေလွမွ အီလက္ထရစ္ ၀ါယာလက္စ္ ေရွာ့ျဖစ္ၿပီး အလုပ္သမားမ်ား အေနျဖင့္ မၾကာခဏ အသက္ဆုံး႐ႈံး ရသည့္ အျဖစ္မ်ားကုိ ၾကံဳေတြ႕ရသည့္အတြက္ အလြန္႔အလြန္ အႏၲရာယ္မ်ားျပား လြန္းသည္။

၀ါးတန္းငါးဖမ္းေလွလုပ္သားမ်ား အေနျဖင့္ ရက္ရွည္နားရက္အျဖစ္ တစ္လ လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ရွိၿပီး သုံးရက္မွ၊ ငါးရက္အတြင္း နားေနခြင့္ရသည္ ၎အားလပ္ရက္ ကုိ ကမ္းတက္ ရက္ဟုေခၚသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎ရက္မ်ားထဲ၌ ေန႔လည္၊ ေန႔ခင္းပုိင္း မ်ားတြင္ ပ်က္စီး၊ ေပါက္ထြက္ေနေသာ ငါးဖမ္းပုိက္မ်ားကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ ခ်ဳပ္လုပ္ ျခင္းျဖင့္ အနားယူခြင့္ရျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ၎ရက္မ်ားမွာ လျပည့္ေန႕မ်ားျဖစ္ၿပီး လျပည့္ေက်ာ္ သုံးရက္ သုိ႕မဟုတ္ ငါးရက္ထိ ျဖစ္သည္။ လမင္း၏အလင္းေရာင္ ေၾကာင့္ ပင္လယ္ထဲရွိ ငါးမ်ားကုိ ဖမ္းဆီး၍ မရနုိင္သျဖင့္ ငါးဖမ္းျခင္းလုပ္ငန္း မ်ားကုိ ရပ္တန္႔ထားျခင္းသာ ျဖစ္သည္။

ေထာင္ေသာင္းခ်ီၿပီး မ်ားျပားသည့္ ထုိင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားပုိင္ ငါးဖမ္းေလွမ်ား တြင္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေနၾကရသည့္ ကေလးအလုပ္သမားမ်ားကုိ ေသခ်ာစိစစ္ ေရတြက္ရမည္ ဆုိပါက မ်ားျပားလြန္းသည့္ ျမန္မာ့ကေလးအလုပ္သမား အေရ အတြက္ကုိ ေတြ႕ရွိသိျမင္လာမည္ ျဖစ္သည္။

ပင္လယ္ထဲမွ ဘ၀မ်ား အေၾကာင္းကုိ Southern Migrant ကေရးသားပါတယ္။